Çocuklar ve Kurban Kesimi

Üniversite yıllarımdan Sevgili Hocam Prof. Dr. Serdar M. Degirmencioglu ve Uzman Psikolog Can Gezgör' ün kaleme aldığı bu uyarı tadında yazı eşliğinde iyi bayramlar dilerim..

COCUKLAR KURBAN KESIMINDEN UZAK TUTULMALIDIR

Çocuklar ölümle çok zor baş ederler. Bunun nedenlerinden biri, çocukların ölümü tam olarak kavrayamamalarıdır. Araştırmalar, çocukların 10 yaşından önce ölümü anlayabilmelerinin beklenmemesi gerektiğini göstermektedir. Bu bilgiler ışığında Kurban Bayramı süresince çocuklara çok özenli davranılması gerektiği ortadadır. Kurban kesimini gören çocukların hem kısa dönemde hem de uzun süreli olarak etkilenebildiği bilinmektedir.Özellikle 5 yaş öncesi ölüme, can cekişmeye ve kana şahit olan çocukların, anlamakta güçlük çektikleri bu olaylar nedeniyle ciddi düzeyde tedirgin ve rahatsız olmaları doğaldır. Öte yandan, kurbanlık hayvan evde beslenirse, çocuklar bu hayvanla cok kısa sürede güçlü bir duygusal bağ kurabilmekte ve bu hayvanın kurban edilmesi çocuklar açısından çok sarsıcı ve örseleyici olmaktadır.

Kurban Bayramı'nda Çocuklara Nasıl Davranılmalı?

1)Çocuklar hiçbir şekilde kurban kesimini izlememeli ve izlemeye zorlanmamalıdır.6 yaşından küçük çocukların kurban kesimini kesinlikle görmemesi gerekir.Çocuklar 8 yaşından başlayarak kurban kesilmesinin anlamını kavrayabilirler ama 10 yaş öncesinde ölüme ilişkin kavrayişları yetersiz olduğu için yine de rahatsız olabilirler.Kurbanın dini boyutu 11 yaştan sonra daha iyi anlaşılabilir.Bu nedenle çocuklar 12 yaşına dek kurban kesimini görmemelidirler.

2)Hiçbir birey, 12 yaşında veya daha büyük olsa dahi,istemiyorsa kurban kesimini izlemeye zorlanmamalıdır. Büyük kentlerde belediyeler tarafından belirlenen kesim yerlerinde uzun süreyle sıra beklenmesi söz konusudur.Çocukların toplu kesim yerlerinde çok sayıda kesime maruz kalması söz konusudur.Çocuklar hiçbir şekilde toplu kesim yerlerine götürülmemelidir.



3)Çocuklar yeni ve olağan dışı şeyleri merak eder.Merak ettikleri için kesimi izlemek isteyebilirler.Bu onlarin kesimden etkilenmeyeceği veya kurban kesiminin anlamını kavradıklarını göstermez.

4)Çocukların yanında kurban kesiminin konuşulması ve ayrıntılı olarak anlatılmasından kaçınılmalıdır.Bir çocuğun kurban kesimini video veya televizyondan izlemesi de sakıncalıdır.

5)Çocuklarin bir süredir baktıkları ve duygusal bağ kurdukları hayvanların kesilmesi,tüm çocuklar için rahatsız edicidir ve özellikle küçük çocuklar için çok ağır etkiler yapabilir.Bu nedenle kurbanlık hayvan evde beslenmemeli veya çocuğun kurbanlık hayvanla uzun süreli teması olmamalıdır.



6)Eğer kurbanlık hayvan evde beslenirse, hayvanın kesileceği çocuğa dürüstçe anlatılmalıdır. Bu aşamada çocuğun yaşına göre açıklama yapılması ve kullanılan kelimelerin özenle seçilmesi önemlidir. "Uykuya daldı", "Zaten ölecekti", "Kaza oldu" gibi açıklamalar kullanılmamalıdır.Çocuğa haber verilmeden kesilen hayvanın etinin daha sonra çocuğa, “Kestik ve bak ne güzel yedik” gibi açıklamalarla yedirilmesi cok olumsuz etkiler yapmaktadır.

7)Çocuklar ve hiç kimse, istemiyorlarsa kurban eti yemeye zorlanmamalıdırlar. Zorlama çocuğun uzun süreyle etten tiksinmesine yol açabilir.

8)Çocukların ölümle ilgili ya da ölümün ardından yaşadıklarına ilişkin soruları bayram sırasında artabilir. Bu sorulara, yaşa uygun olarak, açık ve net cevap verilmelidir. Açıklama yapılırken yanlış, yetersiz veya bazen çocukta endişe yaratabilecek bilgiler verilmemelidir.



9)Çocukların duygularını anlatmalarına izin verilmelidir. "Erkekler ağlamaz" gibi ifadeler kullanılmamalı ve çocukların anlattıkları dikkatle dinlenmelidir.Çocuğun üzüntüsüne ve yasına ilgi göstermeli ve değer vermelidir.Üzüntüsünü paylaşırken "Boş ver!", "Seneye yenisini alırız." gibi geçiştirici sözler sarf edilmemelidir.



10)Televizyon kanalları kurban kesimlerine ilişkin görüntüleri, kan ya da parçalanmış hayvan görüntülerini vermekten kaçınmalıdır.Anne ve babalar çocuklarını bu görüntülerden uzak tutmalıdırlar.

11)Kurban Bayramı sırasında yaşananların, çocuğu çok etkilediği ve davranışlarında önemli değişikliklere neden olduğu (uyuyamama, yemek yememe gibi) görülürse bir uzmana danışılmasında yarar vardır.